IRIDACEAE

Crocus sieberi , subsp. sublimis . Στο Βελούχι από τις αρχές της άνοιξης καθώς λιώνουν τα χιόνια .

LILIACEAE

Colchicum triphyllum .

Το κολχικό το τρίφυλλο θεωρείται αρκετά σπάνιο φυτό με λίγες εντοπισμένες θέσεις στον Ελληνικό χώρο . Ανθοφορεί στις αρχές της άνοιξης σε μεγάλα υψόμετρα , αμέσως μετά το λιώσιμο του χιονιού . 

 Στο Βελούχι από τις αρχές Μαρτίου και για λίγες μέρες , ανάλογα με τα καπρίτσια του καιρού .

(Αφιερώνεται στον Χρήστο Δ. τον ακούραστο συνοδοιπόρο και ανήσυχο εξερευνητή )

RANUNCULACEAE

Helleborus odorus, subsp. cyclophyllus, γνωστός στην Ευρυτανία σαν "σκάρφι". Η μεταμόρφωση του ασχημόπαπου . Στο Βελούχι , μόλις αρχίζουν να λιώνουν τα χιόνια .

Από τα 11 είδη ελλέβορου που υπάρχουν στην Ευρώπη, στην Ελλάδα φυτρώνει μόνο ο Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος . Φυτό συγγενικό με τις ανεμώνες και τις νεραγκούλες αλλά με πολλές και περίεργες ανατομικές διαφορές , είναι δηλητηριώδες αφού παράγει τα τοξικά γλυκοζίδια ελλεβορεϊνη και ελλεβορίνη . Όπως γνωρίζουμε βέβαια , πολλά από αυτά τα φυτικά δηλητήρια χρησιμοποιήθηκαν από τους γιατρούς της αρχαιότητας , αλλά και από τους λεγόμενους πρακτικούς γιατρούς της υπαίθρου για φαρμακευτικούς σκοπούς . Υπάρχουν πληροφορίες ότι οι ρήτορες έτρωγαν μικρή ποσότητα ελλέβορου για να ενισχύεται η μνήμη τους κατά τις μακρές και εκτός κειμένου αγορεύσεις τους , εξ’ ου και οι εκφράσεις «ελλεβορίζειν» και «ελλεβόρου δείται» .Το μόνο πρόβλημα με τις πηγές αυτές είναι ότι δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι αν οι αρχαίοι μας πρόγονοι εννοούσαν αυτό ακριβώς το φυτό . Είναι βέβαιο όμως ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια οι πρακτικοί θεραπευτές της υπαίθρου μας από αυτόν τον γνωστό ελλέβορο κατασκεύαζαν φάρμακα για την θεραπεία της μανίας ,της μελαγχολίας, και της επιληψίας .Επίσης τον χρησιμοποιούσαν σαν εμμηναγωγό, για την καταπολέμηση των παράσιτων των εντέρων , για την υδρωπικία και για χρόνια δερματικά νοσήματα .Η χρήση του γινόταν κυρίως με μορφή σκόνης η βάμματος . Σε μεγάλη δόση η κατανάλωση ελλέβορου προκαλεί εμετό, διάρροια , πόνους στα όργανα της πέψης , παράλυση και τελικά τον θάνατο .

Είναι προφανές ότι φύση διαθέτει το πλουσιότερο φαρμακείο , αρκεί να το προσεγγίζουμε με γνώση και σεβασμό . Και κυρίως χωρίς την μανία του σύγχρονου ανθρώπου για ανέξοδο και εύκολο πλουτισμό !

(πηγή : Γιώργος Σφήκας) .

AMARYLLIDACEAE

Galanthus reginae Olgae subsp. vernalis .
Στον Τόρνο Ευρυτανίας , στις 16-03-2012.

FUNGI - ΜΥΚΗΤΕΣ

Calocera viscosa .

Καρποφορεί άνοιξη και φθινόπωρο σε σάπιο ξύλο κωνοφόρων . Το όμορφο αλλά τοξικό αυτό είδος είναι κοινό στην Ευρυτανία .

CAPRIFOLIACEAE

Sambucus ebulus . Η πεταλούδα είναι η Zygaena carniolica (Heterocera). Τον Ιούλιο στο Βελούχι .

FUNGI - ΜΥΚΗΤΕΣ

Amanita rubescens var. rubescens (αμανίτης που κοκκινίζει) .

Συνηθισμένο είδος μανιταριού στα Ευρυτανικά ελατοδάση και εύκολο στην αναγνώριση . Το συναντάμε άνοιξη και φθινόπωρο μοναχικά η σε μικρές ομάδες κάτω από τον ίσκιο των ελατιών αλλά και σε ξέφωτα και μπαϊρια.  Σημείο κλειδί για την ασφαλή του αναγνώριση το ελαφρό αλλά σαφές κοκκίνισμα της σάρκας του , λίγα λεπτά μετά το ξύσιμο η τον τεμαχισμό του . Φαγώσιμο και νόστιμο είδος μετά όμως από καλό μαγείρεμα (βράσιμο) !

GREEK MOUNTAINS

Το Βελούχι στην λευκή αγκαλιά του χιονιά .

Γειά σου Βελούχι μου ψηλό

με τα πολλά σου ελάτια,

που μπόρες δεν σε σκιάζουνε

μήτε βοριά γινάτια .

Ορθώνεσαι περήφανο

και χιλιοζηλεμένο

και καρτερείς την άνοιξη

Βελούχι μου γραμμένο.

Σαν καρτερείς να λιώσουνε

τα χιόνια από τα πλάγια

ακούς τα κυπροκούδουνα

σαν νάχουν κάμει μάγια.

Έχω κι εγώ κρυφό καημό

χαράματα ν΄ανέβω

κι απ΄τις ψηλές κορφούλες σου

προς πέρα ν'αγναντεύω !

IRIDACEAE

Crocus chrysanthus . Από τα πρώτα αγριολούλουδα που αψηφούν τα χιόνια του χειμώνα και προμηνύουν τον ερχομό της άνοιξης . Στο Βελούχι από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Απρίλιο.