Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2015

Κουκουβάγιες και "γλαύκες".


Η κουκουβάγια είναι το γνωστότερο μέλος της οικογένειας των γλαυκιδών. Το επιστημονικό της όνομα (Athene noctua = Αθηνά η νυκτία) το χρωστάει στην σύνδεσή της, ως σύμβολο, με την γλαυκώπιδα Αθηνά Παλλάδα, προστάτιδα της γνώσης και της σοφίας και στην συνήθειά της να κυνηγάει την νύχτα.  Αλλά δεν ήταν πάντοτε έτσι. Από την αρχαιότητα ακόμα δεισιδαίμονες ομάδες ανθρώπων την συνέδεσαν με προλήψεις κακοτυχίας και δυσοίωνων γεγονότων (Θεόφραστος 4ος αιώνας π.χ & Αιλιανός 2ος αιώνας μ.χ). Στα χρόνια που ακολούθησαν την σίγαση του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος η κουκουβάγια φορτώθηκε με όλες τις άδικες προλήψεις και παρανοήσεις που η άγνοια επέβαλε στους ανήμπορους και τρομαγμένους ανθρώπους που προσπαθούσαν μάταια να προφυλαχτούν από τα μύρια κακά των στερημένων τους ζωών. Είναι γνωστή η φράση - κατάρα «να λαλήσουν κουκουβάγιες στο σπίτι του» που επιβίωσε ως τις μέρες μας σε αρκετά χωριά της υπαίθρου και υποδηλώνει το ξεκλήρισμα του η των εχθρών αυτού που την ξεστόμισε.


Αργυρό τετράδραχμο (αρχαϊκού τύπου) 520 - 510 π.χ.

Όμως οι Αθηναίοι είχαν αποφασίσει και ήδη από τον 6ο π.χ αιώνα στα νομίσματα της πόλης, λίγο μετά την εποχή του Πεισίστρατου άρχισαν να τιμούν την προστάτιδα Αθηνά και το σύμβολό της, την γλαύκα. Αλεπάλληλες κοπές και τύποι στολίζουν τα μουσεία όλου του κόσμου από την πρώτη αρχαϊκή γλαύκα μέχρι και την Ρωμαϊκή κατάκτηση (εποχή Αυγούστου). Το Αθηναϊκό τετράδραχμο αποτέλεσε για αιώνες το πιο αξιόπιστο και σταθερό νόμισμα σε όλη την Μεσόγειο και όχι μόνο.
Αξίζει να αναφερθεί ένα ιστορικό συμβάν που μαρτυράει την δύναμη του χρήματος και την αποτυχία όσων, ρομαντικών ίσως, προσπάθησαν να αντισταθούν στην γοητεία και την αναπόφευκτη διαφθορά των ανθρώπινων συνειδήσεων που αυτό προκαλεί:
Η Σπάρτη από την εποχή ακόμα του Λυκούργου έθεσε περιορισμούς στην κυκλοφορία του χρήματος για να προφυλάξει τους πολίτες από την φιλοχρηματία και τα δεινά της. Όμως αυτό δεν κράτησε πολύ. Με την λήξη του Πελοποννησιακού πολέμου ο Λύσανδρος μαζί με τα άλλα λάφυρα έστειλε στην πόλη του και σακιά γεμάτα ασημένια τετράδραχμα. Ο στρατηγός Γύλιππος που ανέλαβε την μεταφορά ενέδωσε στον πειρασμό και ξηλώνοντας από κάτω τα σακιά τα «ξαλάφρωσε» και έκρυψε τα κλοπιμαία στα κεραμίδια του σπιτιού του. Δυστυχώς όμως γι’ αυτόν στο κάθε σακί υπήρχε και «δελτίο αποστολής» και οι έφοροι με τον Λύσανδρο άρχισαν να αναζητούν τον δράστη. Ένας υπηρέτης του Γύλιππου δεν άντεξε στις ανακρίσεις και μαρτύρησε ότι «πολλές γλαύκες κούρνιαζαν στα κεραμίδια του αφέντη του». Ο Γύλιππος τιμωρήθηκε αλλά ο τελευταίος πυρήνας αντίστασης στην ισοπεδωτική δύναμη του χρήματος είχε ήδη συνθηκολογήσει!

Αργυρό δεκάδραχμο, γνωστό ως δεκάδραχμο του Μαραθώνα (467 π.χ).

Αργυρό τετράδραχμο (440 - 420 π.χ.)

Αντίγραφο αργυρού τετράδραχμου του τέλους του 5ου αιώνα σε σύγχρονη  απόδοση.


Χρυσός Αθηναϊκός στατήρας του 294 π.χ. Για την κοπή αυτή χρειάστηκε να λιώσουν τα πολύτιμα αφιερώματα του Παρθενώνα.

Η κυκλοφορία του Αθηναϊκού νομίσματος και μερικές από τις απομιμήσεις - παραχαράξεις του 
(από το βιβλίο: Το χρήμα - Τα μάτια της ανακάλυψης)

Νομίσματα των 5 & 10 λεπτών (με κοινό οπισθότυπο) του νεότερου Ελληνικού κράτους. Γεώργιος Α΄, εποχή Βαλκανικών πολέμων.

Νόμισμα της μιας δραχμής του 1973, της δικτατορίας των συνταγματαρχών.

6 σχόλια:

  1. Εξαιρετικό κείμενο και φωτογραφίες!!! Εύγε Ηλία,χαίρομαι που είδα την ανάρτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το θέμα είναι ανεξάντλητο, αναγκάστηκα όμως να περιοριστώ στην επιτομή της περίληψης. Ο χώρος δεν το επιτρέπει. Σας ευχαριστώ πολύ!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τι ωραία παρουσίαση, Ηλία! Το μπράβο μου, λίγο φτωχό αλλά από καρδιάς!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή