RANUNCULACEAE

Helleborus odorus, subsp. cyclophyllus, γνωστός στην Ευρυτανία σαν "σκάρφι". Η μεταμόρφωση του ασχημόπαπου . Στο Βελούχι , μόλις αρχίζουν να λιώνουν τα χιόνια .

Από τα 11 είδη ελλέβορου που υπάρχουν στην Ευρώπη, στην Ελλάδα φυτρώνει μόνο ο Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος . Φυτό συγγενικό με τις ανεμώνες και τις νεραγκούλες αλλά με πολλές και περίεργες ανατομικές διαφορές , είναι δηλητηριώδες αφού παράγει τα τοξικά γλυκοζίδια ελλεβορεϊνη και ελλεβορίνη . Όπως γνωρίζουμε βέβαια , πολλά από αυτά τα φυτικά δηλητήρια χρησιμοποιήθηκαν από τους γιατρούς της αρχαιότητας , αλλά και από τους λεγόμενους πρακτικούς γιατρούς της υπαίθρου για φαρμακευτικούς σκοπούς . Υπάρχουν πληροφορίες ότι οι ρήτορες έτρωγαν μικρή ποσότητα ελλέβορου για να ενισχύεται η μνήμη τους κατά τις μακρές και εκτός κειμένου αγορεύσεις τους , εξ’ ου και οι εκφράσεις «ελλεβορίζειν» και «ελλεβόρου δείται» .Το μόνο πρόβλημα με τις πηγές αυτές είναι ότι δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι αν οι αρχαίοι μας πρόγονοι εννοούσαν αυτό ακριβώς το φυτό . Είναι βέβαιο όμως ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια οι πρακτικοί θεραπευτές της υπαίθρου μας από αυτόν τον γνωστό ελλέβορο κατασκεύαζαν φάρμακα για την θεραπεία της μανίας ,της μελαγχολίας, και της επιληψίας .Επίσης τον χρησιμοποιούσαν σαν εμμηναγωγό, για την καταπολέμηση των παράσιτων των εντέρων , για την υδρωπικία και για χρόνια δερματικά νοσήματα .Η χρήση του γινόταν κυρίως με μορφή σκόνης η βάμματος . Σε μεγάλη δόση η κατανάλωση ελλέβορου προκαλεί εμετό, διάρροια , πόνους στα όργανα της πέψης , παράλυση και τελικά τον θάνατο .

Είναι προφανές ότι φύση διαθέτει το πλουσιότερο φαρμακείο , αρκεί να το προσεγγίζουμε με γνώση και σεβασμό . Και κυρίως χωρίς την μανία του σύγχρονου ανθρώπου για ανέξοδο και εύκολο πλουτισμό !

(πηγή : Γιώργος Σφήκας) .